Haber Detay

 

Bazı sektörlere odaklanma özellikle 'çok işli' büyük gruplarda son birkaç yılın en belirgin eğilimi. Bunun için şirket satışları oluyor. Yeni ortaklıklar gelişiyor, yatırımlar bazı sektörlere kayıyor... Ancak bu, işlerin çok fazla yayılmasıyla ortaya çıkan bir 'yönetim zorluğundan kaçınma' değil. Tamamıyle stratejik bir karar! Sadece Türkiye'nin pazar, nüfus, talep ve gelir porjeksiyonları dikkate alınmıyor. Global ölçekte düşünülüyor. Grupların geleceği ve büyümeleri, global olarak geleceği olan, önü açık sektörlere odaklanılarak güvenceye alınıyor. Sabancı Holding CEO'su Ahmet Dördüncü, "Gelişmiş ülkelerdeki ilk 1020 şirkete bakarsanız, bunların çoğu enerji, perakende ve finansal servislerde. Türkiye de gelişmiş ülkeler seviyesine geldiği zaman, grubumuzu doğru konumlandırmış oluyoruz" diyerek ifade ediyor bunu. "Sabancı'nın 5 sektörü" de finans, perakende, lastik takviye ve otomotiv, çimento, enerji.

Tekstile ortak gelebilir

Bunların dışında tütün işine bir 'finansal yatırım' olarak bakıyor. Karlı ve büyük ciro yapan bir iş. Pazarın bir numarası. Azınlık hissedar olduğu için 'sektörel odaklanmasını' aksatan bir özelliği de yok. Ambalaj işi de (Olmuksa) yabancı ortaklı, kendi içinde hızlı büyüyen, pazar payı yüksek bir iş alanı. Turizm, grup içinde ciddi bir büyüklük değil. Tekstil, grubun iş hacminde önemli. Bu sektörle ilgili planlar var. Dördüncü, "Mali açıdan çok düzgün şirketlerimiz var. Akıllı ve emniyetli bir şekilde geleceklerini teminat altına almak isteriz. Bunu kendimiz yapabiliriz, stratejik ortak bulursak öyle de olabilir" diyor. Grubun odaklandığı sektörlere gelince... Finans, grubun iş hacminin yarısı. Parekende işinin üç yıl içinde ikiye katlanması gündemde. Otomotiv, lastik takviyede özellikle Temsa üzerinden global bir otobüs markası yaratarak ve ağır kamyon üretimine girerek büyümek istiyor. Çimentoda hedef yurtdışı... Dış yatırımlar, satın almalar gelebilir. En büyük yatırımlar ise enerjiye... Nükleer enerjide yabancı ortak açıklaması yakın.

Biz, 5 stratejik işten söz ediyoruz. Finans, otomotiv ve lastik takviye, çimento, perakendecilik ve enerji. Bunların dışında bizim tekstil, ambalaj, tütün gibi işlerimiz var. Bir kısmında biz çoğunluğu kontrol ediyoruz. Bazılarında azınlığız. Bizim finansal hizmetlerimiz yüzde 50-55 arası bir yer alır iş hacmimizde. Yüzde 10 perakendedir. Otomotiv, lastik takviye yüzde 20, tekstil bizim işimizin şu anda yüzde 6'sı, çimento yüzde, 5'i civarındadır. Enerji şu anda yüzde 2-3 gibidir, küçüktür.. Geri kalan da bizim 'diğer' dediğimiz şeylerdir.

Telekomdan tamamen çıktık. Bir işte olacaksınız ya çok büyük olacaksınız ya da olmayacaksınız. Biz diğer sektörleri seçtik. Bugünkü pazar koşullarında çok zordu. Tekstile Sabancı olarak değil de genel olarak bakıldığında geleceğine çok dikkatle bakılması gereken bir konu. Daha rekabetçi ülkelerle Türkiye'deki tekstil sektörünü konumlandırdığınız zaman maliyet alanında zorluklar olduğu görülüyor.

Mali açıdan çok düzgün şirketlerimiz var. Akıllı ve emniyetli bir şekilde bunların geleceklerini teminat altına almak isteriz. Bunu kendimiz yapabiliriz, stratejik bir ortak bulursak öyle de olabilir. Türkiye'de tekstilin geleceği ile ilgili tereddüdümüz var.

Yünsa'nın bir perakende açılımı üzerinde çalışıyoruz. Yunsa Uptown erkek giyim markasını satın aldı. Türkiye genelinde mağazalar açıyor. Şu anda 25 dükkan oldu. Yünlü kumaşta çok iyi bir şirket.  

Değerinin daha iyi olması için marka aldık. Sadece kumaş üreterek ve satarak bu sektörün içinde kalmanız zor. Daha fazla değer yaratıyor olmanız lazım. Bunu kendimiz veya başka birine satarak yaparız, onu zaman gösterecek.

Ambalajda çok değerli bir ortağımız (International Paper Company) var, çok memnunuz. Yıllardır beraber çalışıyoruz. Bizim stratejik işimiz değil ama dünyanın en büyük şirketlerinden biriyle ortağız. Bizimle ortaklığı seviyorlar. Kendi içinde sağlıklı bir şirket. Türkiye'de büyüme potansiyeli olduğunu görüyoruz.

Akbank kendi başına bir iş. Herkes ne cesamette, ne kadar sağlıklı olduğunu biliyor. KOBt ve perakende bankacılığı alanında yaptıklarını herkes biliyor, iki sigorta şirketimiz var. Birisini Aviva ile birleştirdik, Ak Emeklilik, Avivasa oldu. Pazarda oldukça önemli bir pay sahip.

Ak Sigorta var. Bütün dünyanın en önemli sigorta şirketleri Türkiye'ye geldi. Bunu çok iyi anlıyorum. Türkiye'deki sigorta sektörü Avrupa ülkeleri ile karşılaştırıldığında burada pazarın ilk dönemlerini yaşadığını görüyorsunuz. Büyük potansiyel var. Biz de bu çerçevede Ak Sigorta'yı böyle bir ortamda daha kuvvetli bir yere oturmak istiyoruz. Bizim için bir gündem maddesidir. Ortaklıklar olabilir. Konsolidasyonda daha aktif bir rol almak olabilir. Yolu farklı olabilir ama böyle olmak istediğimiz kesin.

Kordsa, üzerinde güneş batmayan bir şirketimiz. Bir tarafta Endonezya'da akşam olurken, diğer tarafta Brezilya'da sabah oluyor. Türkiye'nin gerçek global şirketi. Kendi içinde l milyar doları buldu. Hatta geçiyor. Karlılıkta da çok önemli iyileşmeler gözlüyoruz.

Kordsa'nın gündeminde büyümekten çok inovatif bir şirket haline gelmek var. Bundan birkaç hafta önce Sayın Güler Sabancı da Ar-ge merkezinin açılışını yaptı. Elbette büyüyecek ama daha inovatif, daha müşteriye yakın bir yapıya gelecek. Bu konuda dünyanın lider şirketi. Bunu koruması gerek. Çin'de polyester kordbezinde büyüme imkanları olduğunu görüyoruz. Oralarda zaman içinde bir şeyler yapabilir. Lastik iki haneli rakamlarla büyüyen bir sektör değil. Yüzde 2-3 gibi gider. Brisa, bölgenin en büyük fabrikalarından birine salıip. Ortaklar anlaşacak olursa, bölgede bir şeyler yapabilir.

Lassa bizim kendi markamız. Brisa, Lassa'yı mümkün olduğu kadar ön planda tutmaya çalışıyor. Lassa markası ile ihracat yapıyor. Oradaki ilerlemelerden çok memnunuz. Logoyu değiştirdik, modernitesini yansıtan genç logosu oldu.

SA logosunun Türkiye'deki algılanması çok pozitif, güven, istikrar, sağlamlık, saygı, kucaklama gibi önemli değerler var. Bu bizi çok memnun ediyor ve aynı şekilde devam etmesi için gayret ediyoruz. Bunun gibi diğer başka logolarımızın ve markalarımızın da olması gerekir.

Rahmetli Sakıp Sabancı'nın çok büyük rolü vardı ama şimdi hep bunun altına sığınmak yerine herkes kendi rüşdünü ispat etse daha yararlı olur. Şirketlere 'Siz de yapın' diyoruz.

Carrefoursa ve Diasa'da Carrefour ile ortağız. Teknosa tamamen Sabancı Holding'indir. Gima'yı aldık, iyi markaydı ama yapılan araştırmalar biraz yorgun bir marka olduğunu gösteriyordu. Migros için çok çalıştık ve sonra bizim için akıllı bir satın alma olmayacağını gördük. Carrefoursa hipermarket alanında yoğunlaşmak istiyor. Migros ise daha çok süpermarkettir.

Carrefoursa'nın büyüme planlarına bakıyoruz. Her yıl yüzde 20-21 büyüme hedefi var. Önümüzdeki 3 yıl içinde. Bu ciddi bir organik büyümedir. Ama bu demek değildir ki küçük zincir satın almaları olmaz. Hayır, olabilir.

Gurur duyduğumuz, büyüttüğümüz Teknosa var. 2007 sonu itibariyle 240 dükkan oldu. Anadolu'da olmadıkları il sayısı 10'un altındadır. Değişik konseptleri var. Planetler var, cepler ve normal mağazalar var. Önümüzdeki 3 yıl içinde Teknosa'yı neredeyse bir kat büyüteceğiz. Çok da yabancı geliyor. Bazıları deniyor giden oluyor. Tahmin ediyorum önümüzdeki 2-3 yıl içinde pazar payı kapma ve sonrası konsolidasyon gelebilir. Biz açık ara ilerdeyiz, l milyar dolan aşan ve aynı zamanda karlı olan şirketimiz.

Pazar payımızı yüzde 22. Akçansa'da yabancı ortağımız var. Türkiye'de büyüme anlamında geldiğimiz konum itibariyle çok fazla bir şey kalmadı. Bir pazarda yüzde 20’ler seviyesine geldiyseniz bir takım düzenlemelerle karşı karşıya kalabilirsiniz.

Arkadaşlarımız biz bu işi iyi biliriz diyorlar. Biz de 'Büyümeye devam edin, bu modeli yurtdışında tekrarlayın. Karadeniz ve Akdeniz havzası olabilir. Gidin, ortaklıklar, sıfırdan yatırımlar yapabilirsiniz' diyoruz. O konuda çalışıyorlar, henüz somut bir şeyle gelmediler ama sık sık seyahat ettiklerini biliyorum.

Beyaz çimentoda Çimsa dünya lideri. Almanya'da terminalleri var. Romanya'da bir terminal kurmak için çalışıyorlar. Rusya olabilir. Akçansa'da 1.5 milyon tonluk ek kapasite yatırımı oldu. Son 2-3 yılda yaklaşık 600 milyon dolara yakın yatırım yaptık.

Nükleerde ortaklık için çok ilerledik, birkaç hafta içinde ortaya çıkacak. Verbunt'la yaptığımız ortaklığın nükleer enerji tarafı yok. Dolayısıyla bizim nükleerde başka bir konsorsiyum içinde olmamız gerekiyor. Bir kaç hafta içinde netleşeceğini düşünüyorum.

Bayrağımız dalgalanıyor. Turizm bizim stratejik olarak baktığımız bir iş değil. Gayrimenkullerimizi değerlendiriyoruz. Türkiye'de hangi sektörü alırsanız alın büyüme potansiyeli var.

Oraya finansal yatırım olarak bakın. Hisse satmak, çıkmak diye bir şey söz konusu değil, iki ortak da birbirinden memnun. Pazar payı yüksek. Bu nedenle Tekel satın almasına da bakmadı. Sabancı, bundan sonraki 5-10 sene içinde de çok işli bir şirket olacak. Çok işli derken tabii ki 12 değil ama beş. Gelişmiş ülkelerdeki ilk 10 veya 20 şirkete bakarsanız, bunların çoğunun enerji, perakende ve finansal servislerde olduğunu görüyorsunuz. Türkiye de gelişmiş ülkeler seviyesine geldiği zaman, grubumuzu doğru konumlandırmış oluyoruz.

Bence bir fenomen yaşıyoruz. Genel olarak piyasanın iyi gitmediğinden, satışların iyi gitmediğinden konuşuluyor. Ama öbür tarafta bunun rakamlarla, donelerle görülmesi gerekir. Bizim grubumuzun performansı, mayıs sonu itibariyle bütçelerin üzerinde rakamlar görüyorum.

Üç aylık sonuçlan açıkladık, iyi netice çıktı. 6. ay neticelerinin de benzer olacağını tahmin ediyorum. Ama sağda solda konuşulduğunda bir tedirginlik olduğu görülüyor. Bizde de var. 3 ayda bir sene sonu tahminlerini gözden geçiririz. Şimdi hedeflerimizde bir sapma görmüyorum. Şu ana kadar rakamlarımıza yansımış ciddi bir daralma söz konusu değil.

Otobüs üretiminin otomotivde ayrı bir konumu var. Otobüs sektörü daha emek yoğun bir üretim. Dizayn ve emeğin öne çıktığı bir sektör. Robotlarla üretim yapmanın daha düşük kaldığı bir üretim tarzı. Böyle olunca otobüs ve kamyon üretiminde Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin şansı daha yüksek. Mercedes, Man gibi markalar Türkiye'de üretim yapıyor. Bizim de Temsa olarak otobüs üretim tecrübemiz var. Arkadaşlarımız bunu geliştirdiler, bu kabiliyetleri olduğunu gördüler. Mitsubishi markası ile üretilen arabalar, zamanla Temsa markası haline geldi.

Avrupa'da kendisini bayağı kuvvetlendirdi. Paris'te Frankfurt'ta sizi kente götüren otobüslerin bazılarının Temsa olması bizi gururlandırıyor. Dizaynı iyice ilerletti. Mısır'da fabrika açtı. Ürün segmentasyonu yaptı. Avrupa'ya dönük otobüsleri Adana'da üretecek. Daha ucuz modelleri Mısır'da.

Mısır'ın çevre ülkelerle yaptığı anlaşmalarla gümrük avantajları da var. Üretim daha ucuz olacak. Çok da fazla sofistike ve lüks olmasına gerek yok.

Mitsubishi Canter üretiyoruz. Bunu ağır kamyonlara götürebilir miyiz diye düşünüyoruz'. Arkadaşlar geliştirir ve yönetim de karar verirse Adapazarı'nda üreteceğiz.

TÜBiTAK Tekno Park'ta dizayn şirketi kurduk. 60'm üzerinde mühendis Temsa için çalışıyor. Arkadaşlar Çin, Hindistan gibi ülkelerle ilgili bazı konular üzerinde de duruyorlar. Hindistan'la belki bir araç geliştirilebilir. Temsa'nın önce bölgesel bir güç, arkasından da global bir şirket olma hedefi var. Temsa son 3-4 yıl içinde çok önemli gelişmeler kaydetti. Cirosu l milyar doları geçti. Komatsu ve Mitsubishi işimiz de iyi gidiyor.